Gjashtëdhjetë vjet më parë, BBC transmetoi për herë të parë serialin antologjik fantastiko-shkencor “Out of the Unknown”, një prodhim që do të ndryshonte mënyrën se si televizioni trajtonte raportin midis njeriut dhe teknologjisë. Edhe pse sot kujtohet rrallë, ky serial vizionar shënoi një kthesë historike, duke i paraprirë qartë fenomenit të njohur të kohëve moderne.
Në një periudhë kur ekranet televizive mbusheshin me aventura fantastike dhe argëtuese si Doctor Who apo Thunderbirds, “Out of the Unknown” solli diçka krejt tjetër: një qasje të pjekur, filozofike dhe shpesh shqetësuese ndaj së ardhmes. Krijuar nga producentja britanike Irene Shubik, seriali synonte të përdorte fantashkencën si mjet për të diskutuar çështje reale ; luftën, politikën, moralin dhe pasojat e zhvillimit teknologjik. Çdo episod ishte një histori më vete, e frymëzuar nga autorë të mëdhenj si Isaac Asimov, Ray Bradbury, John Wyndham dhe J.G. Ballard.
Një nga episodet më të jashtëzakonshme të serialit, një përshtatje e tregimit “The Machine Stops” [“Makina është ndalur”] nga EM Forster, parashikonte epokën e internetitBurimi: BFI/ BBC
Në qendër të tij qëndronte pyetja thelbësore: si ndikon përparimi teknologjik në shpirtin njerëzor? Episode të tilla si “The Dead Past” dhe “The Machine Stops” ishin profeci të frikshme për botën që jetojmë sot. I pari tregonte një shoqëri të varur nga pajisje që ruajnë çdo kujtim, duke paralajmëruar obsesionin e sotëm me rrjetet sociale dhe kujtesën digjitale. Ndërsa i dyti, bazuar në tregimin e E.M. Forster, përshkruante një njerëzim që jeton i izoluar, në komunikim vetëm përmes ekraneve, një parashikim i qartë i epokës së internetit dhe jetës virtuale.
“Out of the Unknown” ishte një pasqyrë e frikërave të kohës. Në kulmin e Luftës së Ftohtë, shumë episode trajtonin paranojën ndaj armikut të padukshëm dhe kërcënimin bërthamor, ndërsa të tjera sfidonin mënyrën si shoqëritë përballen me pushtetin dhe përgjegjësinë. Ishte hera e parë që fantashkenca shihej jo si arratisje për fëmijë, por si art serioz që ftonte në reflektim.
“The Counterfeit Man” [“Njeriu i Rremë”] ishte një nga shumë tregimet që pasqyronin paranojën e Luftës së FtohtëBurimi: BFI/BBC
Sot, me gjithë distancën prej gjashtë dekadash, “Out of the Unknown” mbetet një shembull i rrallë se si arti televiziv mund të jetë një formë reflektimi mbi shoqërinë. Ai i hapi rrugën një gjinie që më pas do të lulëzonte me “The Twilight Zone”, “Tales of the Unexpected”, e në fund me “Black Mirror”. Si atëherë, ashtu edhe sot, këto seri na kujtojnë se e ardhmja që përpiqemi të imagjinojmë është në fakt një pasqyrë e së tashmes sonë dhe se teknologjia, sado përparimtare të jetë, nuk e shpëton njeriun nga vetvetja.
Burimi: BBC